پێشمەرگە یان پێشدەرگە!
ئەمن پێشدەرگەی ئەو بەرپرسەم کە لە شاخ و پاشانیش لە شار دەستی وە خوونی زۆر کەس سۆرە وە تایبەتییش خوونی ژنان کە ناویان لێنابوون سۆزانییەکانی سەردەمی بەعسییەکان..لە شەڕەکانی نێوخۆش هەر پاڵەوانەک بوو لۆ خۆی..ئیدی ئەو بەڕێزە (پێشدەرگەیی)ەک واتە مووچەیەکی مەمرەومەژییم دەداتێ و ئەمنیش پاسەوانیی لێ دەکەم..ئێ چ بکەم..ئەگەر نەیکەم ئەوە نەک هەر خۆم و نەوە و خزم و کەسوکارەکەم لە هیچ فەرمانگە و جێیەک هیچ کارەکمان لەبەر ناڕوا بەڵکە هەر لە برسانیش دەمرم!
ئەمن پێشدەرگەی ئەو بەرپرسەم کە دوونێ پێری چەکدارەکی خۆفرۆش بوو و چەندین کەسی وەگرتن دا و چەندین پێشمەرگەی شەهید کرد و لە راگواستن و ئەنفالکردنی خەڵکیش بەشدار بووە..ئیدی ئەو بەڕێزە بێجگە لەوەی پارچە زەوییەکی دامێ و چەند پارچە چەکەکی پێ بەخشیم پێشدەرگەییەکی باشیشم دەداتێ..ناوە ناوەش کە دەستکەوتەکی دەبی بەخشیشەکی زۆر باشم دەداتێ..ئێ چ بکەم ئەگەر نەمکردبا ئەوە نە ژنم پێ دەهات نە ئێستاش ئەو هەموو سەرکە و بنکەم پێ وەخێو دەکرا نە پێم دەکرا گەشتی وڵاتان بکەم تەنانەت نەمدەتوانی سەردانەکی ئەو هاوینەهەوارانەی لای خۆشمان بکەم!
ئەمن پێشدەرگەی ئەو بەرپرسەم کە پێشان بەعسی بوو و لە نێو سوپای عێراقی سەدامدا بوو..هەر شەڕی پێشمەرگەی کرد تا پلەی سەربازییان زۆر بەرز کردەوە، لە پاش راپەڕینیش گۆتیان پێشمەرگەی نهێنیی بووە لە نێو سوپا..ئیدی هەر رۆژەی چەکداری حیزبەک بووە و هەردەم چەکەکەی سوار بووە وە رووی هەر کەسەک کە سەر وە لایەنەکەی ئەو نییە..لە دەستی پڕ خێروبێری وەزیاد بی بێجگە لەوەی ئەمنی کردە بەرپرسی پێشدەرگەکانی خۆی وەک بەرپرسی بەشی ئازووقەش دایمەزراندم و کوڕەکەشمی لە بەشی جبەخانە کردیتە بەرپرسی گشتیی، ئێ چ بکەم..وەک دەیبینن ژیان زۆر سەختە ئەگەر نەمکردبا ئەوە ئەو هەمووە خانیی و سەرسووچ و رێزە دووکان و مارکێت و دۆنم و (مەزرەعە)یەم هەرگیز پێ نەدەکڕا!
ئەمن پێشدەرگەی ئەو بەرپرسەم کە لە پاش راپەڕینەوە هەر خەریکی شەڕ و کوشتن و دزیی و قاچاغچیێتییە..دەبێژن ساڵەک پێش راپەڕین لە ئێران پەیوەستی رێکخستنی یەکەک لە حیزبەکان بووە..خۆی خزممانەوە و ماوەیەکیشە سەرۆکی خێڵکەی خۆمانە..کە دیتی ئەمن کەسەکی هێندە ئازامە کردمیە دەستەڕاستی خۆی و گۆتی تا ئەتوو هەبی بڕوام وە کەسی دیکە نییە و هیچ کەسەکی دیکەش ناکەمە پێشدەرگەی خۆم..ئێ ئەمن ئەگەر نەمکردبا ئەوە بێجگە لەوەی دەبووایە وە هەژاریی و قوڕوەسەریی بژیم هەر دوژمنەکانیشم دەیانکوشتم!
ئەمن پێشدەرگەی حیزبم..هێندەک کاتیش کە پێویست دەکا دەبمە پێشدەرگەی بەرپرسە هەرە گەورەکان، ئاخەر ئەمن شارەزایی و ئەزموون و تەنانەت بڕوانامەشم هەیە لە بواری پاراستن و خزمەتکردن..دیارە ئەو بەرپرسیارییە گرنگ و پڕ بایەخەش نادەنە هەر کەسەک..ئێ ئەمن نەبم کێ بیکا..جا کەس هەیە لە من کوردپەروەرتر و هێندەی منیش دڵسۆزی سەرۆک و حیزب بی؟! بێ گومان ئەوانیش ناچارن ئەو ژیانە شاهانەیە وە شایستەی من بزانن!
ئەمن پێشدەرگەی ئەو بەرپرسەم کە خۆی پێشدەرگەی بەرپرسی دیکەیە..ئێ چ بکەم..خووندەوارییم نەبوو و ئێستاش هیچ ئیشەک نییە بیکەم..هیچ نەبی ژیانەکەی خۆمی پێ دەگوزەرێنم و کەسیش ناتوانی چاوم لێ سۆر بکاتەوە و جاروباریش لە پەنایەک تشتەکمان هەر دەستدەکەوی!
زۆربەی هەرە زۆری ئەو چەکدارانەی کە ئێستا لە کوردستان هەن و وە هەڵە پێیان دەبێژن ''پێشمەرگە'' لەو پێشدەرگانەن کە ئاماژەم پێ کردن! ئاخەر وشەی پێشمەرگە هەر لە سەردەمی شۆڕشی مەهابادەوە تا راپەڕینی بەهاری ١٩٩١ چ لە باشوور چ لە رۆژهەڵات* وەبەر گێی هەر کەسەک دەکەت تەنێ ئەو واتایانەی وە مەژییدا دەهات کە:
١- کەسەکی ئازا و چاونەترس و بوێرە و لە پێناو نەتەوە و نیشتیمان مەرگی خۆی دەخاتە پێش.
٢- یەک کەسە دەستبەرداری هەموو کار و پیشە و پێگە و بەرژەوەندییەکی تایبەتیی خۆی دەبی و وە پارەی خۆی چەکەک پەیدا دەکا یان لە هەڵمەتەکدا لە دوژمنی وەدەست دەخا یان لە شۆڕشی وەردەگری..بێ پارە و وە رانکوچۆغەڵەک و پێڵاوەکی لاستیک درێژە وە خەباتی چەکداریی و سیاسیی و کۆمەڵایەتیی دەدا.
٣- کەسەکی زیرەک و وریا و هۆشیارە و لە ئەنجامی پابەندبوونی وە هزر و سیاسەتەکەوە دەست دەداتە چەک و لە پێناو بەرگرییکردن لە میللەتەکەی بەرانگژی داگیرکەران دەبیتەوە.
٤- کەسەکی چاکەخواز و یارمەتییدەر و خۆنەویست و وە ویژدان و داوێن پاکە و لە هەر تشتەک لایەنگری میللەتەکەی خۆیەتی وە تایبەتییش هەژاران و زەحمەتکێشان.
دیارە وەنەبی لەو ماوە دوور و درێژەی خەباتی پێشمەرگایەتیی کەسی خراپ و چەتەی تێدا نەبووبی..بەڵکە بێجگە لەوەی وە هۆی سەختیی بارودۆخی چەوسانەوە و داگیرکارییەکانی سەر کوردستان کەسانەکی (دەرەبەگ و خێڵەکیی و شێخ و دیندار و رۆشنبیری دووفاق و سەرمایەداری دووسەر) خۆیان وەسەر شۆڕشی چەکداریی داسەپاندبوو کەسانەکی زەلام کوژ و ژن هەڵگر و چەقووکێش و رێگریشی تێدا بوو..لێ زۆربەی هەرە زۆری وە واتای وشە پێشمەرگە بوون نەک پێشدەرگە..ئەوان هەموویان بەرپرس بوون لە نیشتیمان و خەڵکی کوردستان و هەر ئەوانیش بوون ئەو کەمە ئازادیی و ژیانەیان وەدەست هینا کە ئێستا لە باشوور هەیە و هومێدی سەربەخۆبوونی هەموو کوردستانی لەسەر بونیاد دەندرێ.
ئەمن خۆم لە رۆژە سەختەکانی شۆڕش لە ماوەی (١٩٨٥ - ١٩٩٢) لە نێو رێزەکانی (''کۆمەڵە - یەکێتیی'' و ئاڵای شۆڕش و حیزبی شیوعی) پێشمەرگە بووم..لێ هەرگیز هاوڕێیەکی ''پێشدەرگە''م نەدیت**..ئەگەر جاروبارەکیش پێشمەرگەیەک بیوستبا پێشمەرگەیەکی دیکە بکاتە پێشدەرگەی خۆی و خزمەتی خۆی پێ بکا ئەوە لەسەریمان دەکردە تەپوتۆز و وە جۆرەک ئابروومان دەبرد کە جارەکی دیکە بیر لە تشتی ئەوها نەکاتەوە!
دیاردەیەکی زۆر ئاساییە کە تۆ خاکەکت لەبەردەست بی و خۆت حکومدار بی تێیدا و توانستی مادییت لەبەردەستدا بی بتوانی پەروەردەی عەسکەریی وە کەسانەک بکەی و بژێوییەکی چاکیان لۆ دابین بکەی و چەکوچۆڵەکی چاکیان بخەیە بەردەست و سەرەنجام سوپایەکی وەهێز و ئازایان لێ دروست بکەی وە شێوەیەکی لێزانانە بیانخەیە نێو هەر جەنگەک و سەرکەوتنیش وەدەست بهینی..لە هەموو جیهانیش سوپایە وەهێز و ئازایەکان هەر بەو جۆرەن، لێ ئەتوو بێی و وە کۆمەڵەک چەکداری پێشدەرگەی بەرپرسەکان و بارەگایەکانی حیزبەکان جەنگ دژی هێزەکی تاریکپەرستی وەک ''داعش'' بکەی ئەوە سەرەنجامەکی هەر ئەوە دەبی کە لە ماوەیەکی کەم چەندین جێی وەک (جەلەولا و گوێڕ و مەخموور و زومار و شەنگال...هتد) لە دەست بدەی..ئەگەر یارمەتیی و پشتگیریی رۆژاوا و نێودەوڵەتیی نەبا (کە وە پێی بەرژەوەندییەکانیان هەر خۆیان داعشیان دامەزراند و هەر خۆشیان دژی دەوەستنەوە و وەکاری دەبەن) ئەوە ئەو پێشدەرگانە و تەواوی خەڵکی باشووریان بەرەو سنوورەکان راو دەنا و کۆڕەوەکەی ٣١\٣\١٩٩١ دووبارە دەبۆوە.
لە ماوەی ئەو بیست ساڵەی رابردیی ئەگەر یەکێتیی و پارتی یەک قیچ هەستی نەتەوەیی و نیشتیمانییان هەبووایە زۆر لەبار بوو کە ئەو چەکدارە پێشدەرگانە بکەنە هێزەکی سوپایی رێکخراو و بژێوی ژیانەکی چاک و چەک و پێداویستییە سەربازییەکانیان لۆ دابین بکەن و وەک هەر هێزەکی سەربازیی کە لە جیهان هەیە سوودیان لێ ببیندرێ نەک ناویان لێ بندرێ پێشمەرگە و لە ئاستی بەرز و مێژوویی ئەو ناوە کە خۆشەویست و وە نرخ بوو لە کن میللەت داببەزێندرێ، پێشمەرگە دێرینەکانیش (چ ئی شاخ چ ئی شار) واتە ئەوانەی وە کردەوە پێشمەرگە بوون نەک ئەوانەی لە گوندە ئازادکرایەکانی سەردەمی شۆڕش دانیشتبوون و لە بن باڵی پێشمەرگە دەپارێزران یان لە ئێران دانشتبوون و خەریکی کارکردن و ژیانی خۆیان بوون..بێ لەبەرچاوگرتنی حیزبایەتیی و هەر وەک جاران وە خۆبەخش و وە هەمان جلوبەرگی کوردی و چەکەکانی خۆیانەوە رێکخرابان و هووردە هووردەش گەنجانی هۆشار و ئازا لە نەوەی نوێ بخزێندرابایە نێویان و وەک هێزەکی هاوکاری هێزەکانی سوپا لە کاتە سەختەکاندا پارێزگارییان لە نیشتیمان بکردایە جا لە هەر جێ و پارچەیەکی نیشتیمان بووایە، لێ وە داخەوە ئەوە نەکرا و تازەش هەر ناکرێ و تێپەڕی..چونکە بێجگە لەوەی خودی پێشمەرگە دێرینەکان هەموویان یان پیر بوونە یان لە سەرەتای پیربوون دان ئەو دەسەڵاتە زۆر خراپ و پەڕپووتەی حیزبەکانیش هەر لە یەکەم رۆژی پاش راپەڕینەوە تا ئێستا هەر کاریان لەسەر هەڵوەشانەوە و بێ نرخکردنی ئەو هێزە تێکۆشەرە دێرینە کردییە و بەردەوامیش لە کۆششی ئەوەدا بوونە هەست و هەڵوێستی پێشمەرگەکان وە پارە و زەوی و گەندەڵیی بسڕنەوە و ناوی پێشمەرگەش لە بنوبۆتکەوە لە نێو دڵی میللەت دەربکێشن!
______________________________
* (گەریلایەکانی پەکەکە و شەڕڤانانی رۆژئاوا و پەژاک)یش هەمان واتا و نێوەرۆکی پێشمەگەریان هەیە..هەڵبەتە وە پێی گۆڕان و بارودۆخە نوێیەکان لە لایەک و لاوازبوونی دوژمنان لە لایەکی دیکەوە دەرفەت رەخسایە لە هێندەک رووەوە باشتریش ببن کە بوونە..هیوادارین ئەوانیش کە دەسەڵاتەک پەیدا دەکەن سوود لە ئەزموونی باشوور وەربگرن و نەهێلن ئەو بەزمانە لە کن ئەوانیش دووبارە ببنەوە.
** دیارە مەبەستم لەو کەسانە نییە کە وە هەر فرتوفێڵەک هەبوو لە بارەگایەکان دەمانەوە و نەیاندەوێرا دەگەڵ دەستەکانی پێشمەرگە بگەڕێن و بچنە نێو قۆڵایی هێزەکانی دوژمن..ئەو کەسانەش هەردەم ژمارەیەکی زۆر زۆر کەم بوون لە نێو هێزی پێشمەرگە.
ئه‌و بابه‌تانه‌ی له کوردستان نێت دا بڵاوده‌کرێنه‌وه، بیروبۆچوونی خاوه‌نه‌کانیانه، کوردستان نێت لێی به‌رپرسیار نییه.