كە سه‌رنجێک له جەنگی سووریا و ئاڵۆزییەكانیناو عێراق و نائارامییەكانی لوبنان فه‌له‌ستین و اسرائیل دەده یت وای بۆی دەچیتسنوورە دەستكردە كانی رۆژهەڵاتی عەرەبی كە لەلایەن بەریتانیا و فەڕەنساوە لەسەرپاشماوەكانی دەوڵەتی عوسمانی لە بیستەكانی سەدەی رابردوو كێشه یانناوه ته وه،واده‌بینم ئه‌و کرێکوێره‌یه به‌ره‌و کرانه‌وه ده‌چێت به‌بێ چاره سه‌ر .بەڵامسەرەڕای ئەوەی وا نابینم هیچ یەك لەو سێ دەوڵەتە (عێراق-سووریا-لوبنان) بتوانن بەوزووانەدا كۆنتڕۆڵێكی ته‌واوی ناوخۆی وڵاتەكانیان بكەن، هەمانكات پێم وانییە ئەوسنوورە نێودەوڵەتییانەش به م زوانه گۆڕانكارییان بەسەردابێت.سەبارەت بە داهاتوویئەو وڵاتانە،وه ک نیمچە دەوڵەتیان لێ دەبێتەوە، واتە لەلایەن كۆمەڵگەینێودەوڵەتییەوە وەك دەوڵەتی شەرعی دەناسرێن، بەڵام لە واقیعدا ئەو سیفەتانەیاننابێت كە دەوڵەتێكی خاوەن سەروەری ئابوری و سیاسی بن، وە كۆنترۆڵی سنووریناوچەكانیان بکه ن بۆنمونه وه‌ک هه‌رێمه‌که‌ی خۆمان هه‌رێمی کوردستان وه‌فه‌له‌ستین له ڕه‌فه‌ح وه‌ک دوڵه‌ت پێشوازیان لێده‌کرێت ، له‌هه‌مان کاتدا ڕێگریله بونی ده‌وڵه‌تیان ده‌که‌ن .به‌ڵام ئه‌مه به‌بۆچونی من ئه‌وه ناگه‌یێنێ بۆهه‌تا هه‌تا ئه‌وسنورانه وابمێنێنه‌وه چونکه به‌خواستی گه‌لانی ناوچه‌که‌نه‌بوه به‌ڵام ، سنوورەكانی رۆژهەڵاتی عەرەبی دواهەمین شت دەبن كە ده‌ستکاریده‌کرێن یان دەگۆڕێن.زۆڕێک له‌وڵاته زلهێزه‌کان و نه‌ته‌وه‌یه‌ک گرتوه‌کان وایانپێ باشه ئه‌و سنوورانه‌وه‌ک خۆیان بمینێنه‌وه .یەكەم: گومان لەسەر تەمەندرێژییسنووری ئیسرائیل و ئەردەن نییە.ئەگەر دەوڵەتی فەڵەستین دروستببوایە، ئەوەگۆڕانكارییەكی بەرچاو لە نەخشەی ئەو دووانەدا درووست دەبوو.كەچی درووستبوونیدەوڵەتی فەڵەستین ئەوەندەی لە ۱۹۹۹ دا لە واقیعەوە نزیك بوو، ئێستا بەو جۆرە نییە ! له‌به‌ر به‌ره‌ژه‌وه‌ندی اسرائیل تورکیا وڵاته زلهێزه‌کان نه یان ده‌وێ ده‌ستکاریئه‌و سنووره گرێکوێره‌ره‌ی سایکس - بیکۆ بکه‌ن بویه فه‌له‌ستیننیه‌کان له‌وڕاستیه دوور که‌وتنه‌وه .دووەم: هەڵوەشاندنی عێراق بابەتێكی نوێ نییە، بەڵكوسەرەتاكانی دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ۱۹۹۱ و دروستكردنی هێڵی ۳٦له عێراق.بوونی حكومەتیهەرێمی كوردستان لە دەستووری عێراقی دوای سەددامدا چەسپێندرا.بیست ساڵە حكومەتیهەرێمی كوردستان زۆربەی جیاكەرەوەكانی دەوڵەتێكی سەربەخۆی هەیە، كەچی سنووری عێراقهەر بە نەگۆڕی ماوەتەوە.ئه‌ویش به‌هه‌مان شێوه ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆبه‌رژه‌وه‌ندێکانی خۆر ئاوا له‌گه‌ڵ تورکیا ، ئێران و وڵاتانی تری ناوچه‌که.حاڵەتی حكومەتی هەرێم كە لە واقیعدا سەربەخۆیە بەڵام كۆمەڵی نێودەوڵەتی دانی پێدانانێت، بەهێزترین بەڵگەیە بۆ ئەوەی بیرۆكەی "كۆتایی سایكس-بیكۆ" لاوازە.چونکه‌گه‌ر هاتو سنوره ده‌ستکرده نه‌خوازراوه‌که‌ی رۆژهەڵاتی عەرەبی ده‌سکاری بکرێبێگومان فه‌له‌سینیه‌کان بێبه‌ش نابن وه پشکیان ده‌بێ سه‌ڕای کورد له‌هه‌رچوارپارچه‌که‌ی کوردستان ، وه سونه‌کانیش بێگومان بیر له‌بژارده‌ی خۆیانده‌که‌نه‌وه .هەروەها حكومەتی لوبنان لە ۱۹۷۵ ەوە نەیتوانیوە كۆنتڕۆڵی تەواویخاكەكەی بكات، كەچی تاكە دەوڵەتێكیش نەبووە دان بە سەروەری و سەربەخۆیی نیمچەندەوڵەتەكانی ناوخۆی وڵاتەكەدا بنێت.بۆنمونه حكومەتی هەرێمی كوردستان بەشێوەیەكیكارا حوكمی رووبەرێكی بەرچاوی عێراق دەكات، كەچی نە تاكە دەوڵەتێك دانی بەسەربەخۆیی ئەو حكومەتەدا ناوە، نە تاكە دەوڵەتێكیش گومانی لەسەر سەروەری حكومەتیناوەند لە بەغدا بۆ درووستبووە.دوای شەڕی ناوخۆی سووریاش دابەشبوونی ناوخۆییدەبێتە ئەمری واقیع، بەڵام هیچ كام لەو دەوڵەتۆچكانەی ناو سووریا وەكو دەوڵەتیسەربەخۆ ناناسرێن، ئێستا وه ک واقیع که‌له‌به‌ر چاوه خۆرئاوای کوردستان توانیوێتینیمچه خۆبه‌ڕێوه‌به‌رێک بۆخۆیان دروست بکه‌ن ..بیانییە زلهێزه‌کان ئەو سنوورانەیناوچەكەیان كێشاوە، ئەوان نە خواستی گۆڕینی ئەو سنوورانەیان هەیە نە دان بە هەرگۆڕانكارییەكی ئەو سنوورەش دا دەنێن لە ئێستادا.ئەوەتا ئەمریكا نزیكەی چارەگەسەدەیەكە حكومەتی هەرێمی كوردستان دەپارێزێت، كەچی هەرگیز كوردی هان نەداوە لەعێراق جیاببنەوە و سەربەخۆیی رابگەیەنن وه بێجگه له‌وه پاڵپشتی هه‌نارده‌یپیترۆڵی کوردستان ناکات وه بگره دژی سه‌ربه‌خۆیی ئابوری و سیاسی هه‌رێمیکوردستانن .هەرگیز هیچ سەركردەیەكی چینی و ئەوروپی داوای كۆنگرەیەكیان نەكردووە بەمەبەستی بیركردنەوە لە گۆڕینی ئەو سنوورانە.گرێکۆره‌کانی مام سایکس و کاک بیکۆ: سالار که‌رکوکی.