له‌نجه‌ بۆ سڤیل: گۆرانی نه‌ڵێم ده‌مرم ... چاوپێكه‌وتن: زانا دڵشاد دزه‌یی

خانمه‌ گۆرانیبێژ له‌نجه‌ له‌به‌ر خاتری هونه‌ره‌كه‌ی زوو زوو به‌ریتانیا جێدێڵێ و ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ سلێمانی، ئه‌و كار له‌گۆرانی فۆلكلۆر و كلاسیك ده‌كات و شه‌یدای محه‌مه‌دی ماملێیه‌. ئه‌مجاره‌ش دیسان له‌به‌ر چه‌ند كارێكی هونه‌ری گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ سلێمانی، به‌ڵام به‌رله‌وه‌ی بگه‌ڕێته‌وه‌ به‌ریتانیا قسه‌ بۆ (سڤیل) ده‌كات و ده‌ڵێ "چه‌ند شتێكی زۆر تایبه‌تی خۆم مه‌زاد ده‌كه‌م له‌پێناو پاره‌كۆكردنه‌وه‌ بۆ ئاواره‌كانی شه‌نگال".

به‌ چ مه‌به‌ستێك هاتوویته‌وه‌ كوردستان؟

له‌نجه‌: من به‌ئیش هاتوومه‌ته‌وه‌، یه‌ك دوو پڕۆژه‌ی هونه‌ریم به‌ده‌سته‌وه‌ بوو لێره‌، دوو گۆرانیم هه‌بوو هه‌رده‌بوو بۆی بگه‌ڕێمه‌وه‌، ئیتر به‌داخه‌وه‌ كه‌ هاتمه‌وه‌ كات و سات گونجاو نه‌بوو، كوردستان تووشی ئه‌م كێشه‌یه‌ هاتووه‌، هه‌موومانی نیگه‌ران كردووه‌.

پێش ئه‌وه‌ی ده‌ست به‌چاوپێكه‌وتنه‌كه‌ بكه‌ین گوتت "ده‌بێ زوو بڕۆم، پرۆڤه‌مان هه‌یه‌"، ده‌كرێ بزانین چیتان به‌ده‌سته‌وه‌یه‌؟

له‌نجه‌: له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێكی مرۆڤدۆست بڕیارماندا 27ی ئه‌م مانگه‌ له‌ماڵی چالاك كۆبوونه‌وه‌یه‌ك بكه‌ین و پشتیوانی خۆمان بۆ ئاواره‌كانی شه‌نگال و لێقه‌وماوان نیشان بده‌ین و كارێكی خێرخوازی بكه‌ین، ئێواره‌یه‌كی پڕ له‌مۆسیقا و گۆرانی دروست بكه‌ین، هه‌روه‌ها به‌نیازین هه‌ر له‌م ئێواره‌یه‌دا (مه‌زاد) یش بكه‌ین، كه‌ تائێستا له‌كوردستان نه‌كراوه‌، بۆ نموونه‌ چاكه‌تێكی شێركۆ بێكه‌س مه‌زاد بكه‌ین، پاره‌كه‌ش بۆ كۆمه‌ككردنی ئاواره‌كانی شه‌نگاله‌، هه‌روه‌ها چه‌ند شتێكی زۆر تایبه‌تی خۆشم مه‌زاد ده‌كه‌م.

ستایلی تۆ و خۆشكت رۆژگار زۆر جیاوازه‌، تۆ له‌لایه‌ن هه‌وادارانی هونه‌ره‌وه‌ ده‌ستخۆشیت لێده‌كرێ ئه‌ویش ره‌خنه‌ی لێده‌گیرێت، ئه‌وه‌ چۆن لێده‌ده‌یته‌وه‌، هیچكات داوات لێكردووه‌ ستایلی خۆی بگۆڕێت یاخود ئامۆژگاریت كردووه‌؟

له‌نجه‌: ئه‌و بۆ ماوه‌یه‌ك چه‌ند گۆرانییه‌كی زۆر خێرای كرد و بڵاوكرده‌وه‌، ئێستا بۆی ده‌ركه‌وت ئیتر حه‌زی لێ نییه‌ گۆرانی بڵێت، هه‌رچه‌نده‌ خه‌ڵك ئازاده‌ چی ده‌كات و گۆرانی ده‌ڵێت یان نا، ستایلیش حه‌زه‌، لای من ئه‌مجۆره‌ گۆرانیانه‌ گرنگرتره‌ بۆ هونه‌ری كوردی كه‌ من ده‌ستم داوه‌تێ، ئێمه‌ پێویستمان به‌خه‌ڵكانێك هه‌یه‌ ئیشی باشتر بكات له‌هونه‌ری كوردیدا، چونكه‌ ئێمه‌ جارێ هونه‌ره‌كه‌مان نه‌چۆته‌ ئاستی هونه‌ری جیهان و نه‌ته‌وه‌كانی ده‌وروپشتمان.

تۆ هه‌میشه‌ له‌وێنه‌ و كۆنسێرته‌كانت به‌جلی كوردییه‌وه‌ ده‌رده‌كه‌ویت، تۆ ده‌ته‌وێ بڵێی قه‌ت به‌جلی مۆده‌ ده‌رناكه‌ویت؟

له‌نجه‌: من به‌رنامه‌م نییه‌ جگه‌له‌ جلی كوردی به‌هیچ شێوازه‌ جلێكی دیكه‌ ده‌ربكه‌وم، بۆ ئه‌مه‌ش مه‌به‌ستێكی تایبه‌ترم هه‌یه‌، له‌به‌رئه‌وه‌ هه‌میشه‌ من هه‌ر به‌جلی كوردی ده‌رده‌كه‌وم و هه‌رواش ده‌مێنمه‌وه‌.

تۆ هونه‌ره‌كه‌ت ده‌ژیێنیت یاخود هونه‌ره‌كه‌ت تۆ ده‌ژیێنێت؟

له‌نجه‌: من هونه‌ره‌كه‌م ده‌ژیێنم، زۆریش سه‌خته‌ خۆت و هونه‌ره‌كه‌شت بژیێنیت، هیوادارم له‌داهاتوودا وانه‌بێت بۆئه‌وه‌ی ئێمه‌ش بتوانین كاری زۆرتر بكه‌ین.

به‌گشتی هونه‌ری ئافره‌ت له‌كوردستان چۆن هه‌ڵده‌سه‌نگێنی؟ ئه‌وه‌ راسته‌ كه‌ به‌گشتی هونه‌رمه‌نده‌ ئافره‌تانه‌كانمان له‌كاری هونه‌ریدا هه‌ڵده‌خه‌ڵه‌تێندرێن و له‌لایه‌ن پیاوانه‌وه‌ كاری جوانیان بۆ ناكرێ؟

له‌نجه‌: ئه‌گه‌ر نه‌بێت به‌ره‌خنه‌گرتن به‌رای من نه‌ك هونه‌ری ئافره‌تان پڕبه‌پێستی خۆی ناكرێ، هونه‌ری پیاوانیش پڕبه‌پێستی خۆی ناكرێ، له‌به‌رئه‌وه‌ی هه‌ر مۆسیقارێك ئیشت بۆ ده‌كات به‌حه‌ز و ئاره‌زووی خۆی كاره‌كان ده‌كات، له‌به‌رئه‌وه‌ بۆ هونه‌رمه‌ند گرنگه‌ زۆر وشیار بێت له‌وه‌ی ئایا چی ده‌دوێت و له‌شێوازی گۆرانیگوتنی خۆی و ئه‌و ئاواز و هۆنراوه‌ی هه‌لێده‌بژێرێت یان بۆی هه‌ڵده‌بژێرن، ئه‌وكات كه‌س ناتوانێ كه‌س هه‌ڵبخه‌ڵه‌تێنێت، بۆیه‌ من ده‌ڵێم هۆشیاری و رۆشنبیری بۆ هونه‌رمه‌ند زۆر پێویسته‌.

نهێنی ئه‌وه‌ چییه‌ تۆ زۆر گرنگی به‌ كلیپ ناده‌یت؟ له‌به‌رئه‌وه‌یه‌ كلیپ به‌های نه‌ماوه‌؟

له‌نجه‌: ئێمه‌ ناتوانین بڵێین كلیپ به‌های نه‌ماوه‌، ده‌كرێ من وه‌ك له‌نجه‌ بۆچوونی جیاوازم هه‌بێ له‌سه‌ر كلیپ و ده‌ركه‌وتن، من خۆم هه‌میشه‌ پێم خۆشه‌ كاره‌كانم كه‌م و پوخت بن، زیاتریش حه‌زم له‌كاری راسته‌وخۆ و تێكه‌ڵبوونم به‌گوێگره‌كانمه‌، نه‌ك كاری كلیپ.

بۆچی زیاتر له‌ناو گۆرانییه‌كانی هونه‌رمه‌ند محه‌مه‌دی ماملێ خۆت چڕكردۆته‌وه‌؟

له‌نجه‌: هه‌موو هونه‌رمه‌ندێك سه‌ره‌تا به‌خه‌ڵكی شاره‌زا و كه‌سانی پێش خۆی ده‌ست پێده‌كات، له‌هه‌موو بواره‌كان نه‌ك هه‌ر گۆرانی، به‌ڵام بۆچی من زیاتر هۆگری محه‌مه‌دی ماملێ بوومه‌ چه‌ند هۆكارێك هه‌ن، مامۆستا محه‌مه‌دی ماملێ یه‌كێكه‌ له‌مامۆستا هه‌ره‌ گه‌وره‌كانی گۆرانی و میلۆدی كوردی، ئه‌و پیاوێكی هه‌تابڵێی كوردپه‌روه‌ر بوو، ئیشی زۆر له‌میلۆدی كوریدا كرد و كۆمه‌ڵێك ئیشی زۆر نایابی بۆ ئێمه‌ جێهێشتووه‌، كه‌ جێگه‌ی ئه‌وه‌یه‌ كاری له‌سه‌ر بكه‌ین. پاشانیش من خۆم شێوازی فۆلكلۆر و كلاسیك ده‌ڵێمه‌وه‌، ناكرێ تۆ فۆلكلۆر و كلاسیك بڵێیته‌وه‌ و محه‌مه‌دی ماملێ و سه‌ید ئه‌سغه‌ری كوردستانی و حه‌سه‌ن زیره‌ك له‌بیر بكه‌یت، محه‌مه‌دی ماملێ به‌شێكی گه‌وره‌یه‌ له‌گۆرانی كلاسیكی كوردی. له‌به‌رئه‌وه‌ من پێم سه‌یره‌ كه‌سێك كاری فۆلكلۆر و كلاسیك بكات كاری ئه‌مانه‌ دووباره‌ نه‌كاته‌وه‌.

ئه‌گه‌ر هونه‌رمه‌ند نه‌بووبای حه‌زت ده‌كرد چی بایت؟

له‌نجه‌: ده‌بوومه‌ پارێزه‌ر، چونكه‌ پێشووتر پارێزه‌ر بووم وازملێهێنا، به‌ڵام ئه‌گه‌ر هونه‌ر نه‌بوایه‌ هیچم نه‌ده‌كرد هه‌رده‌بوو هونه‌ر بكه‌م.

تائێستا هیچ ئاواتێكت هه‌یه‌ هه‌وڵی بۆ بده‌یت و هێشتا بۆت نه‌هاتبێته‌دی؟ واتا ئه‌و ئاواته‌ی تائێستا بۆت نه‌هاتۆته‌دی؟

له‌نجه‌: مرۆڤ هه‌میشه‌ تاوه‌كو ده‌مرێت ئاوات و هه‌وڵی زۆره‌ و هه‌میشه‌ هه‌وڵ بۆ شتی باشتر ده‌دات، من هه‌ست ده‌كه‌م هیوا و كارم زۆر هه‌یه‌، به‌ڵام ئه‌گه‌ر یه‌ك دوو له‌م هیوایانه‌ی خۆم باس بكه‌م، ئاواتم ئه‌وه‌یه‌ ببم به‌باشترین گۆرانیبێژی ئافره‌ت له‌مێژووی هونه‌ری كوردی، ئاواتی دووه‌مم ئه‌وه‌یه‌ كوردستان سه‌ربه‌خۆ بێت، به‌و مانایه‌ی كوردبوون زۆر گرنگه‌، كوردبوون پێش هونه‌ر و هه‌موو پیشه‌ و كارێكه‌، چونكه‌ ئه‌گه‌ر وڵاتمان نه‌بێ هیچ شتێكمان سوودی نییه‌، هه‌تا هونه‌ریشمان سوودی نابێت.

له‌كاره‌ هونه‌رییه‌كانتدا به‌رده‌وام له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ت ده‌رده‌كه‌ویت، ئه‌گه‌ر هاوسه‌ره‌كه‌ت نه‌بوایه‌ ده‌توانی ئه‌و كارانه‌ بكه‌یت، یاخود به‌لانی كه‌م ده‌تتوانی كاری هونه‌ری بكه‌یت؟

له‌نجه‌: ئه‌و له‌سه‌ره‌تا و ئێستاشدا پاڵپشتییه‌كی زۆر باشی من بووه‌، به‌ڵام ئه‌گه‌ر ئه‌ویش نه‌بوایه‌ هه‌ر كاری هونه‌ریم ده‌كرد، چونكه‌ هونه‌ر شتێك نییه‌ بڵێم له‌خۆمه‌وه‌ ده‌یكه‌م یان نایكه‌م، ره‌نگه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و نه‌بوایه‌ ده‌ستپێكم زۆر سه‌خت بووایه‌.

تۆ زیاتر عاشق به‌هونه‌ره‌كه‌تی یاخود هاوسه‌ره‌كه‌ت؟

له‌نجه‌: هونه‌ره‌كه‌م، هه‌میشه‌ ده‌ڵێم هونه‌ره‌كه‌م له‌پێش خۆشمه‌وه‌یه‌، هاوسه‌ره‌كه‌شم ئه‌وه‌ ده‌زانێ، چونكه‌ ئه‌و خۆی موزیكژه‌نه‌ و هونه‌ره‌كه‌ی خۆی زۆر خۆشده‌وێت. هه‌ركه‌س خۆشه‌ویستی جیاوازی خۆی هه‌یه‌، خاك و دایك و نیشتیمان و هاوسه‌ر خۆشه‌ویستی جیای خۆی هه‌یه‌، هه‌روه‌ها ئه‌و پیشه‌یه‌ی ده‌یكه‌ی خۆشه‌ویستی خۆی هه‌یه‌، بۆمن گۆرانیگوتن هه‌ست ده‌كه‌م له‌سه‌رووی هه‌موو شتێكه‌وه‌یه‌، چونكه‌ به‌ڕاستی ئه‌گه‌ر گۆرانی نه‌ڵێم ده‌مرم.

ده‌كرێ هه‌ندی باسی لایه‌نی ژیانی تایبه‌تی خۆت بكه‌یت؟ كه‌ی هاوسه‌رگیرت كردووه‌ و چه‌ند منداڵتان هه‌یه‌ و رۆژانه‌ چۆن به‌سه‌رده‌به‌یت؟

له‌نجه‌: ئێمه‌ چوار ساڵه‌ پێكه‌وه‌ین و هه‌ست ده‌كه‌م خاڵی سه‌ره‌كی نزیكبوونه‌وه‌مان مۆسیقا بوو، هاوسه‌ره‌كه‌م خه‌ڵكی سه‌یدسادقه‌ و منیش دایكم هه‌ڵه‌بجه‌ییه‌ و باوكیشم گه‌رمیانییه‌، تائێستا منداڵمان نییه‌، چونكه‌ كه‌سێك خه‌ریكی هونه‌ر بێت سه‌خته‌ منداڵ دروست بكات و كاته‌كانی به‌په‌روه‌رده‌كردنی منداڵ بدات، به‌ڵام له‌ئێستادا ئێمه‌ ئه‌وه‌نده‌ ئاگامان له‌مۆسیقا و گۆرانی هه‌یه‌، كاتمان نییه‌ هیچ ئیشێكی تر بكه‌ن.

 

ئه‌و بابه‌تانه‌ی له‌ کوردستان نێت دا بڵاوده‌کرێنه‌وه‌، بیروبۆچوونی خاوه‌نه‌کانیانه‌، کوردستان نێت لێی به‌رپرسیار نییه‌.

 

Related Articles