گۆرانكاری تازه له‌هاوكێشه‌ی سیاسی عیراق به‌راسپاردنی سه‌رۆك وه‌زیرانێكی نوی، وه‌ڵامده‌ره‌وه‌ی كۆمه‌ڵێك پێویستی گرنگ بوو دره‌نگ یان زوو ده‌بوا بێته‌دی. باری ناوه‌خۆی عیراق له‌سه‌روبه‌ندی داگیركردنی موێل و فراوان بوونی پانتایی تیرۆر بۆ شاره‌كانی تر، ئه‌و پێشبینیانه‌ی خێراتركردن كه بارودۆخه‌كه به جۆرێك ده‌ئاڵۆزكێنی سه‌روبنی دیارنه‌بی، نه‌بوونی ئه‌مان سه‌باره‌ت به‌كاری رێكخراوه تیرۆریستیه‌كان واقع بوونی خۆئاماده‌كردن بۆروبوربونه‌وه‌یان كرده فه‌رزی عه‌ین. دروست بوونیقه‌ناعه‌تێك بۆئه‌وجیاوازیه ئیداریه‌ی كه‌هه‌یه له‌نێوان هه‌رێم و حكومه‌تی ئیتحادی له‌به‌غدا، ئه‌م راستیه بوو به‌وتێڕوانینه گلۆباڵه‌ی كه ئێستا ئه‌مه‌ریكاو ووڵاتانی ئه‌وروپی بۆ بارودۆخه‌كه هه‌یانه. سنووری تیرۆر له خواستی پێكهاته‌یه‌كی دیاریكراوی ناو عیراق نه‌وه‌ستایه‌وه به‌ڵكو هه‌رێمی كوردستانیشی كرده ئامانج، داعش به‌ته‌واوی كه‌وته ناوهه‌ڵه‌ی سه‌ركه‌وتنێكی یه‌كجاری به‌په‌له‌ی بی كاردانه‌وه، هه‌مان دیدی كه‌بۆسوپای عیراقی هه‌بوو به‌وپێودانگه خوێندنه‌وه‌ی بۆكورد وئیراده‌ی به‌رگری كردنه‌كه‌ی كرده حه‌زی به‌رینتر كردنی ده‌وڵه‌تی خیلافه‌ته‌كه‌ی له عیراق و شام و هاوته‌ریب بووبه‌ده‌رخه‌ری ئه‌و حه‌قیقه‌ته‌ی جگه له‌دوژمنی مرۆڤایه‌تیو پره‌نسیپه‌دیموكراسیه‌كان هیچ به‌رنامه‌و پرۆژه‌یه‌كی تری له‌باردانیه. ئه‌وه‌ی له‌سه‌رده‌ستی تیرۆریستانی داعش به‌سه‌ركوردانی ده‌ڤه‌ری شه‌نگال داهات به‌مانای ووشه كاره‌ساتێكی ئینسانی جه‌رگبرو جینۆسایدێكی سه‌ده‌ی بیست ویه‌كه‌م بوو، مه‌رگه‌ساته‌كه بوو به‌ناسنامه‌یه‌كی ترو تراژیدیایه‌ك مێژوو شایه‌دی ئه‌به‌دی بۆمه‌زڵومیه‌تی ده‌دات. هه‌رچه‌نده كاردانه‌وه‌ی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان و ووڵاتان له‌سه‌ره‌تادا وه‌كو پێویست نه‌بوو به‌ڵام كۆده‌نگیه‌كی نێوده‌وڵه‌تی هێنایه ئاراكه‌به‌هۆیه‌وه سه‌رنج و هه‌ڵس و كه‌وتی خۆیان به‌رامبه‌ر هه‌رێمی كوردستان بگۆرن له ویلایه‌ته‌یه‌كگرتوه‌كانه‌وه تابه‌ووڵاتانی كیشوه‌ری ئه‌وروپا ده‌گات ئاماده‌یی خۆیان پیشان داوه هاوكاری سه‌ربازی وئابووری پێشكه‌شی هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان و ئه‌وئاوارانه‌ی بۆ ئه‌من و ئاسایش رویان له‌خاكی هه‌رێم كردووه بكه‌ن. سه‌رقاڵ بونی كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی به‌كێشه‌كانی فه‌له‌ستین و لیبیاوئۆكرانیا رێگه‌ی له‌وه‌نه‌گرت كه پێناسه‌ی هه‌رێم به‌وه بكه‌ن له‌بری جیهان شه‌رله‌گه‌ڵ قه‌واره‌ی تیرۆرێك ده‌كات كه سازورێكخراوه‌به‌وچه‌كانه‌ی له‌هێزه‌كانی عیراقی كه‌وته‌ده‌ست هه‌روه‌هاله‌رووی میلیشیایه‌وه خۆی رێكخستوه، به‌وحاڵه‌ش له‌وبروایه‌دان خاڵی له‌ناوچونی داعش له‌كوردستانه‌وه ده‌ست پێده‌كات له‌گه‌ڵ ئه‌وبارودۆخه نه‌خوازراوه‌ی كه‌بوه‌ته هه‌ره‌شه له‌به‌رده‌م هیوائامانجه نه‌ته‌وه‌یی یه‌كانمان، تادێن له‌به‌ده‌ست ئانینیان نزیكترمان ده‌كاته‌وه، یه‌كلایی بونه‌وی پۆستیسه‌رۆك وه‌زیران بۆ عه‌بادی له‌جیاتی مالكی، بویه‌رێكی ناوازه‌یه ئومێدی گێڕانه‌وه‌ی مافه ئابوریه‌كان و بودجه به‌رجه‌سته ده‌كات به‌وهۆیه‌وه‌هه‌رێمی كوردستان خۆی بۆبه‌شداریه‌كی به‌هێز له‌حكومه‌تی داهاتوو ته‌یار ده‌كات و پرۆسه‌ی ئاوه‌دان كردنه‌وه‌وتۆكمه‌كردنی چوارچێوه‌ی ئازادیه‌كان كۆنكرێتی ترده‌كات، پشتگیری راشكاوی ووڵاتان بۆجه‌نگی دژه‌تیرۆرپێگه‌ی سیاسی و ئابووری كوردستان چه‌ندین قۆناغ دوای خۆی به‌جێده‌هێڵی، دامركانه‌وه‌ی دۆخه‌كه كه‌له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌ی كات و رێوشوێنی گونجاو راوه‌ستاوه ئاستی په‌یوه‌ندیه دبلۆماسیه‌كان بۆسه‌ربه‌خۆبونی بریاری سیاسی هه‌رێم له نیشانه‌ی سه‌ربه‌خۆیی یه‌كجاره‌كی ده‌دات، شكاندنی تیرۆر له‌لایه‌ن هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستانه‌وه ده‌رگا بۆگۆرانكاری كتوپڕ ده‌كاته‌وه له‌سه‌رجه‌م هاوكێشه ئیقلیمیه‌كان و ره‌وشی سوریاش وه‌كو خۆی نامێنێته‌وه، ئاواره‌بوون و ده‌ربه‌ده‌ربوونی هاوڵاتیانی كوردولێدان وكوشتنیان له‌گه‌ڵ كریستیانه‌كان ویژدانی جیهانیان هه‌ژاند هه‌قه هیچ دودڵیه‌ك بۆ به‌جینۆسایدناساندنی نه‌هێڵێته‌وه، مامه‌ڵه‌ی ئه‌مه‌ریكاو كرانه‌وی هاوكاری له‌لایه‌ن ده‌وڵه‌تانی یه‌كێتی ئه‌وروپا بۆ یاریده‌دانی كوردله‌بواری سه‌ربازییه‌وه، دیوه شاراوه‌كه‌ی سیاسه‌تكردنی ئه‌وانی ئاشكراتركرد له‌وه‌ی كورد تایبه‌تمه‌ندی نه‌ته‌وه‌یی خۆی هه‌یه‌و تاكه جێگایه‌ك بۆپێكه‌وه‌ژیانی كۆمه‌ڵایه‌تی و ئایینی له‌عیراق هه‌بێت ته‌نیا هه‌رێمی كوردستانه. له‌به‌رامبه‌ر ئه‌گه‌روپێشهاته‌كان دا پێش ئه‌وه‌ی ده‌ره‌نجامه كۆتایی یه‌كان دواوێنه له‌مه‌یدانی جه‌نگ به‌ده‌سته‌وه‌بده‌ن، پێویست ده‌كات ره‌فتارو هه‌ڵوێستی ناوخۆیی به‌ئاقاری چنینه‌وه‌ی به‌رهه‌می سیاسی بێت ودوربێت له‌مه‌رامی حزبیانه‌ی به‌رته‌سك، شكست و سه‌ركه‌وتن به‌ته‌نها زیان وقازانج ناكه‌نه موڵكی لایه‌نێكی دیاریكراو، ناهه‌ڵوێستی له‌كاتی روداوه‌كان به‌سودی لایه‌نی تیرۆرته‌واوده‌بێت، روماڵ كردنی روداوه‌كان له‌لایه‌ن میدیاكانه‌وه به‌بی جیاوازی دانان نابێت پێشان دانێكیگه‌شت وگوزارانه بێت مه‌به‌ست لێیه‌وه دیمه‌نه‌كان تایبه‌ت به‌خۆی بێت به‌شێوه‌یه‌ك مۆركێكی بازرگانی پێوه‌دیاربێت، له‌كاتێكدا تیرۆر ره‌نگه‌كان ناناسێت و به‌یه‌كه‌وه‌یان گرێده‌دات، مه‌نتیق نیه لێبگه‌رێین پروپاگه‌ندوه‌و جه‌نگی ده‌رونی تێكڕای ده‌سكه‌وته‌كان بخاته‌به‌رره‌شه‌بای شه‌پۆلی تیرۆریزم، هه‌روه‌ك ناكرێت كه‌مایه‌سیه‌كان خۆمان له‌هه‌مووروێكه‌وه باس نه‌كه‌ین و نه‌بوونی سوپایه‌كی نیزامی كوردی هاوبه‌ش تائێستا نادیده‌بگرین كه‌له‌خواردن وخۆراك زه‌روتره، هه‌ڵوێست و پاڵپشتی كۆشكی سپی هه‌مبه‌ر پاراستنی ئه‌زمونه‌كه‌مان وپرسی دیموكراسی له‌هه‌رێم، پێویستی به‌فۆرمالیزه‌كردنێكی هه‌مه‌لایه‌نه هه‌یه تیایدا روخسه‌تی ئازادی یه‌كسان نه‌كرێته‌وه به‌مۆڵه‌ت وه‌رگرتن؟ به‌رنامه‌و ستراتیژ هه‌بێت بۆبه‌دامه‌زراوه‌یی كردنێكی ته‌واو جیاكاری و ده‌ست نیشان كردنی مافه‌كان له‌حوكمی یاساو ده‌ستوره‌وه سه‌رچاوه بگرن، پرسێكی تری گرنگ هه‌یه ده‌رباره‌ی ئه‌وهاوكاریه سه‌ربازیانه‌ی كه ده‌درێنه هه‌رێم له‌به‌سه‌ربازكردنی كۆمه‌لگا به‌كارنه‌هێنرێن چونكه له‌ناوچونی تیرۆرپی ناچێت درێژه‌بكێشێت وپاشان بۆدرێژترین كات دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تێكی مۆدێرن ده‌بێته‌ئه‌رك وئه‌وله‌ویه‌تێكی سه‌ره‌كی (چه‌كه‌كان له‌بازنه‌ی پێشمه‌رگه‌بوندا) پۆلێن بكرێن به‌باشترین شێوه مافی فره‌لایه‌ن بۆ پێشمه‌رگه ده‌سته‌به‌ربكرێت، له‌به‌رئه‌وه‌ی واجباته‌كان فره‌ره‌هه‌ند ده‌بن له‌كابینه‌ی نوی له‌عیراقدا وبیركردنه‌وه‌وحساباتی وردمان بۆ ئه‌و كۆده‌نگی و پشتیوانیه بێت كه‌بۆمان هه‌یه بۆئه‌وه‌ی بتوانین زیره‌كانه بۆ به‌ده‌ست هێنانی مافی چاره‌ی خۆنوسین به‌كاری بهێنین.